Na przestrzeni ostatnich tygodni w adresowanej do Państwa serii artykułów staraliśmy się przybliżyć zagadnienia dotyczące prawa spadkowego, jego reguł, zasad i procedur. W dzisiejszym wpisie powiększamy ten katalog o artykuł poświęcony tematowi z jednej strony złożonemu prawniczo, a z drugiej wzbudzającemu bardzo często wiele emocji i kontrowersji. Chodzi mianowicie o prawo do zachowku. Intencją ustawodawcy było zapewnienie osobom z najbliższej rodziny zmarłego ochrony i wsparcia na wypadek jego śmierci. W rezultacie w drodze postanowień Kodeksu Cywilnego doszło do ograniczenia rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci, z pominięciem swoich najbliższych.

O ile zachowek najpowszechniej kojarzy się właśnie z sytuacją ograniczenia swobody testowania, rozumianej jako dowolne dysponowanie majątkiem w drodze testamentu, o tyle mało kto zdaje sobie sprawę, w jaki sposób instytucja zachowku rzutuje na swobodę rozporządzania majątkiem za życia – w formie darowizn. Właśnie na to drugie zagadnienie pragniemy zwrócić Państwa uwagę.

Rozporządzenie przez spadkodawcę za życia swoim majątkiem w postaci darowizn nie pozostaje obojętne z punktu widzenia zachowku. Wpływa na jego wysokość, w związku z czym wbrew temu co instynktownie można sądzić, kojarząc zachowek z momentem śmierci i procesem dziedziczenia; dokonane jeszcze za życia spadkodawcy darowizny nie pozwalają na uniknięcie roszczeń o zachowek w przyszłości. Dlatego też ubieganie się o zachowek jest dopuszczalne zarówno, kiedy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym i spadkodawca w treści testamentu pominął osoby uprawnione, jak również w sytuacji dziedziczenia ustawowego, gdy zmarły rozdysponował swoim majątkiem w drodze darowizn.

Kodeks Cywilny na swoich łamach określa zasady ustalania kręgu osób uprawnionych do zachowku. Następnie w oparciu o tak ustalony krąg przepisy kodeksowe dostarczają nam reguł obliczania wysokości zachowku. Pierwszym krokiem jest precyzyjne ustalenie wysokości tzw. substratu zachowku i właśnie w ramach tego procesu brane są pod uwagę dokonane przez spadkodawcę za życia darowizny. Jednocześnie poruszanie się wśród tych uregulowań wymaga ostrożności z uwagi na przewidziane w ustawie wyjątki, dotyczące tego jakie darowizny oraz kiedy dokonane nie są uwzględniane przy ustalaniu zachowku i nie wpływają na jego wysokość.

W rezultacie jeżeli w oparciu o powyższe kroki dojdziemy do przekonania o przysługującym nam prawie do zachowku i jego wysokości, będzie możliwe wystąpienie z roszczeniem o zapłatę zachowku – roszczeniem, które może być realizowane wobec spadkobiercy testamentowego albo właśnie w odniesieniu do osoby, która wcześniej otrzymała darowiznę od spadkodawcy.

Jeśli nurtują Państwa jeszcze inne kwestie z zakresu dziedziczenia lub potrzebujecie Państwo pomocy w sprawnym przeprowadzeniu postępowania spadkowego, zapraszamy do zapoznania się z ofertą kancelarii dotyczącą spraw spadkowych pod linkiem:  https://adwokat-krakow.com/prawo-spadkowe-krakow/