Zrzeczenie się spadku za życia spadkodawcy

W polskim prawie spadkowym co do zasady obowiązuje zakaz zawierania umów o spadek po osobie żyjącej. Oznacza to, że osoba po której w przyszłości ma nastąpić dziedziczenie nie może sporządzić umowy dotyczącej spadku po sobie (zarówno nabytego poprzez dziedziczenie ustawowe jak i testamentowe) z potencjalnymi spadkobiercami. Spadkodawca może zadecydować o losie swojego majątku po śmierci poprzez testament, o czym szerzej pisaliśmy tutaj: https://adwokat-krakow.com/2019/11/22/testament-czy-trzeba-udac-sie-do-notariusza/.

Od powyższej zasady ustanowiony został wyjątek, którym jest możliwość zawarcia umowy o zrzeczenie się dziedziczenia. Jest to umowa zawierana pomiędzy przyszłym spadkodawcą oraz jego spadkobiercą, na mocy której potencjalny spadkobierca zrzeka się dziedziczenia. Umowa taka jest często stosowana ze względu na dokonane za życia spadkodawcy darowizny na rzecz konkretnego spadkobiercy. Zawierając umowę o zrzeczenie się dziedziczenia przyszły spadkodawca dba zatem o interes pozostałych spadkobierców, którzy nie otrzymali jeszcze żadnych przysporzeń, bądź otrzymali je w mniejszej części. Z tego względu zrzeczenie się dziedziczenia może dotyczyć całości spadku bądź też ułamkowej części spadku (lub udziału w spadku), mającego przypaść zrzekającemu się. Należy jednak podkreślić, iż w drodze umowy o zrzeczenie się dziedziczenia nie jest dopuszczalne zrzeczenie się praw do konkretnych, wyszczególnionych w umowie przedmiotów wchodzących do spadku.

Istotne jest również to, że zrzeczenie się dziedziczenia nie może nastąpić na rzecz innej, oznaczonej z imienia i nazwiska, osoby. Chodzi tutaj o sytuacje, w której potencjalny spadkobierca zrzekałby się spadku na rzecz innego, konkretnego spadkobiercy. Następstwem zrzeczenia się spadku jest zwiększenie udziałów w spadku pozostałych spadkobierców ustawowych, a na to, jakie osoby wchodzą w ich krąg, ani spadkodawca ani zrzekający się spadkobierca nie mogą mieć wpływu.

Skutek umowy o zrzeczenie się dziedziczenia powstaje dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy i polega na tym, że osoba objęta umową zostaje wyłączona od dziedziczenia, tak jakby nie dożyła otwarcia spadku. Powyższe dotyczy również zstępnych zrzekającego się (dzieci, wnuków, prawnuków). Postanowienia umowy mogą zawierać zastrzeżenie, że zrzeczenie się dziedziczenia nie dotyczy zstępnych, jednak musi zostać to wyraźnie sformułowane w jej treści. Jak widać umowa o zrzeczenie się dziedziczenia wywiera poważne skutki prawne, w tym również osoby, które nie były jej stronami, co

Kolejną istotną informacją jest to, że umowa o zrzeczenie się dziedziczenia musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Sporządzenie jej w formie pisemnej lub ustnej, bez udziału notariusza, powoduje nieważność. W efekcie osoba, która z mocy umowy miała być wyłączona z kręgu spadkobierców ustawowych dziedziczy na równi z pozostałymi spadkobiercami.

Wspomnieć należy, że prawo spadkowe nie przewiduje możliwości zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia testamentowego. W takiej sytuacji, dopiero po chwili otwarcia spadku spadkobierca może odrzucić spadek przypadający mu z testamentu. Jest to jednak zupełnie inna instytucja prawa cywilnego.

Odwołanie zrzeczenia się dziedziczenia jest możliwe tylko dopóki spadkodawca żyje. Skutki zrzeczenia się można bowiem zlikwidować jedynie poprzez zawarcie pomiędzy tymi samymi osobami umowy, w której obie strony uchylą swoje poprzednie postanowienie co do zawężenia kręgu spadkobierców ustawowych. Umowa uchylająca zrzeczenie się dziedziczenia również wymaga dla swojej ważności formy aktu notarialnego. Dopiero wtedy zrzekający się odzyskuje status spadkobiercy ustawowego.

Jeśli nurtują Państwa jeszcze inne kwestie z zakresu dziedziczenia lub potrzebujecie Państwo pomocy w sprawnym przeprowadzeniu postępowania spadkowego, zapraszamy do zapoznania się z ofertą kancelarii dotyczącą spraw spadkowych pod linkiem  https://adwokat-krakow.com/prawo-spadkowe-krakow/

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *