Z dniem 15 listopada 2023 r. wchodzą w życie przepisy uchwalone ustawą z dnia 28 lipca 2023 r., które m.in. zmieniają regulacje ze styku prawa spadkowego i prawa rodzinnego. 

Zasadniczej modyfikacji ulegnie sposób, w jaki rodzice będą mogli odrzucać spadek w imieniu swojego niepełnoletniego dziecka. Część zmian ma jednak charakter porządkowy i w swej istocie wprowadza do ustawy regulacje, które zostały wypracowane przez orzecznictwo sądowe.

Pierwszą z wprowadzonych zmian, na które warto zwrócić uwagę rodziców jest ta, która ustanawia możliwość odrzucenia spadku w imieniu małoletniego bez zgody sądu opiekuńczego. Dotychczas taka konieczność istniała w każdym przypadku, w tym i w sytuacji, gdy rodzina miała świadomość istnienia długów spadkowych prowadzących do straty finansowej w wyniku spadkobrania. Obecnie sąd opiekuńczy nadal będzie posiadał kompetencje w tym zakresie, z tym wyjątkiem, że w przypadku spadku, który został uprzednio odrzucony przez rodziców będą oni mogli również złożyć analogiczne oświadczenie w imieniu dziecka, ale już bez odrębnej zgody sądu na dokonanie tej czynności.

W przypadku rodzeństwa odrzucenie spadku bez zgody sądu opiekuńczego będzie dozwolone wyłącznie wtedy, gdy zostanie złożone w imieniu wszystkich małoletnich, bez różnicowania ich sytuacji.

Skorzystanie z wprowadzonego wyjątku będzie możliwe wyłącznie przy jednomyślności rodziców. Oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przed notariuszem lub przed sądem może złożyć zatem wyłącznie jeden z rodziców – za zgodą drugiego – lub rodzice działający wspólnie. Trzeba dodać, że w tym aspekcie może dojść również do sytuacji, gdy wystarczająca będzie wola jednego z opiekunów, co będzie wyznaczane przez zakres przysługującej władzy rodzicielskiej. Rodzice, którzy się rozwiedli muszą przeanalizować sytuację przez pryzmat treści wyroku sądu rozwodowego, który rozstrzygał o sposobie sprawowania przez nich władzy rodzicielskiej.

Z kolei proste przyjęcie spadku w imieniu małoletniego nadal każdorazowo będzie wymagało zainicjowania odrębnego postępowania przed sądem opiekuńczym.

Ważne jest dochowanie terminu, w którym rodzic może złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. Bez względu, czy wymaga ono zgody sądu opiekuńczego, czy też nie trzeba dochować ustawowego 6-miesięcznego terminu. Jego bieg jest liczony od chwili, kiedy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku. Termin jest liczony indywidualnie dla każdego spadkobiercy i nie zawsze jego początkiem będzie śmierć spadkodawcy.

Zgodnie z przepisami funkcjonującymi od 18 października 2015 r. niezłożenie przez rodziców oświadczenia o przyjęciu prostym lub odrzuceniu spadku w terminie 6- miesięcznym jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Zatem nawet uchybienie ww. terminowi nie prowadzi do tak negatywnych skutków, jak przed wspomnianą nowelizacją. Natomiast nie można zapominać, że przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wiąże się z formalnościami dotyczącymi sporządzenia inwentarza spadku. Niewątpliwie z punktu widzenia rodziców małoletniego lepszym rozwiązaniem staje się po prostu odrzucenie spadku, które z ich perspektywy definitywnie zamyka sprawę dziedziczenia obciążonego długami.

Wprowadzone zmiany dotyczące odrzucania spadku w imieniu małoletniego służą ułatwieniu rodzicom sprawowania zarządu majątkiem dziecka, a z pewnością przyczynią się również do spadku liczby spraw kierowanych do sądów opiekuńczych  w tej materii.  Z tej perspektywy należy ocenić je pozytywnie. Omawiana nowelizacja zawiera także szereg innych zmian, które wkrótce również opiszemy.

Jeżeli masz jakieś pytania lub wątpliwości związane ze odrzuceniem spadku lub innego rodzaju sprawą spadkową, warto zasięgnąć porady dobrego adwokata. Kancelaria Adwokacka SZ&P Adwokaci Szczurek Szewczyk-Stępień doradza w sprawach spadkowych oraz reprezentuje klientów w sporach sądowych związanych z dziedziczeniem. 

Szczegóły dotyczące oferty SZ&P Adwokaci Szczurek Szewczyk-Stępień w zakresie prawa spadkowego można znaleźć pod linkiem: https://adwokat-krakow.com/prawo-spadkowe-krakow/

Zachęcamy również do zapoznania się z całością usług oferowanych przez zespół adwokatów naszej Kancelarii SZ&P Adwokaci Szczurek Szewczyk-Stępień w Krakowie: https://adwokat-krakow.com